Stalowy podest zgodny z normą PN-EN 1090
Od pomysłu do certyfikatu CE
Projektowanie konstrukcji stalowych do wymagających zastosowań przemysłowych wymaga dbałości o każdy detal. W branżach takich jak energetyka czy przemysł chemiczny ogromne znaczenie ma spełnienie surowych norm jakości. Jedną z najważniejszych jest norma PN-EN 1090, która narzuca standardy projektowania, wykonania i montażu elementów stalowych oraz aluminiowych. Dlaczego to takie istotne? Ponieważ gwarantuje, że gotowa konstrukcja będzie bezpieczna, wytrzymała i zgodna z przepisami. W poniższym artykule wyjaśniamy, jak przebiega proces projektowania konstrukcji stalowej zgodnej z tą normą – od koncepcji, przez wybór materiałów, aż po opracowanie dokumentacji technicznej. Przybliżymy, czym wyróżniają się podesty komunikacyjne i obsługowe ze stali oraz aluminium, jak ważną rolę odgrywa właściwa dokumentacja, a także nawiążemy do doświadczeń firmy EwiKor oferującej kompleksowe rozwiązania w tym zakresie.
Projektowanie konstrukcji stalowej a wymagania normy PN-EN 1090
Norma PN-EN 1090 to zbiór europejskich standardów, które określają zasady wytwarzania konstrukcji stalowych i aluminiowych. Przestrzeganie tej normy jest obowiązkowe dla firm wprowadzających takie wyroby na rynek Unii Europejskiej – od 2014 roku każda nośna konstrukcja ze stali lub aluminium musi posiadać znak CE, co jest możliwe tylko po spełnieniu wymagań normy. Dlatego profesjonalne projektowanie i wykonywanie konstrukcji stalowych zawsze odbywa się zgodnie z PN-EN 1090, aby zapewnić zgodność z prawem oraz najwyższe standardy jakości.
Co to oznacza w praktyce dla projektanta i producenta? Przede wszystkim konieczny jest ściśle kontrolowany proces na każdym etapie. Począwszy od doboru materiałów o odpowiednich atestach, poprzez prefabrykację elementów (cięcie, spawanie, obróbkę powierzchni), aż po finalny montaż u klienta – wszystkie czynności muszą przebiegać według ustalonych procedur. Norma definiuje m.in. wymagania dotyczące kwalifikacji spawaczy, jakości połączeń spawanych i śrubowych, zabezpieczeń antykorozyjnych oraz zasad BHP podczas prac. Każdy element konstrukcji powinien być odpowiednio oznaczony i udokumentowany, co zapewnia identyfikowalność oraz ułatwia kontrolę jakości na każdym kroku.
W ramach PN-EN 1090 wyróżniono także tzw. klasy wykonania konstrukcji (EXC1–EXC4), zależne od stopnia skomplikowania projektu i ryzyka związanego z daną budowlą. Na przykład niewielka platforma serwisowa w magazynie może podlegać najniższej klasie EXC1, podczas gdy skomplikowana konstrukcja wsporcza w elektrowni będzie wymagała klasy EXC3 lub EXC4. Im bardziej odpowiedzialna i złożona konstrukcja, tym wyższa klasa wykonania i ostrzejsze kryteria jakości do spełnienia. Projektant już na etapie projektowania określa wymaganą klasę i dostosowuje do niej rozwiązania techniczne – bardziej bezpieczne konstrukcje wymagają bardziej rygorystycznych założeń projektowych oraz precyzyjnej kontroli jakości w trakcie produkcji.
Bardzo ważną rolę odgrywa również Zakładowa Kontrola Produkcji (ZKP), czyli wdrożony w firmie system jakości gwarantujący powtarzalność i rzetelność wykonania. Taki system dokumentuje każdy krok – od weryfikacji dostaw materiałów po końcową inspekcję gotowej konstrukcji. Dzięki ZKP finalny wyrób spełnia założone parametry wytrzymałości, jest stabilny i może bezpiecznie pełnić swoją funkcję przez długie lata. Innymi słowy, spełnienie normy PN-EN 1090 to nie jednorazowe działanie, ale całościowe podejście do procesu projektowania i produkcji, które przekłada się na wysoką jakość i bezpieczeństwo konstrukcji.
Czym są podesty komunikacyjne i obsługowe?
W obiektach przemysłowych często zachodzi potrzeba zapewnienia bezpiecznego dostępu do maszyn, linii technologicznych czy instalacji umieszczonych na wysokości. Do tego właśnie służą podesty obsługowe i komunikacyjne – specjalne platformy robocze umożliwiające pracownikom wygodne wykonywanie zadań serwisowych, naprawczych lub kontrolnych. Taki podest to stabilna, solidna konstrukcja stalowa lub aluminiowa wyposażona w antypoślizgową podłogę, poręcze ochronne oraz często dodatkowe elementy, takie jak schody bądź drabinki wejściowe. Dzięki nim personel może bezpiecznie dostać się do trudno dostępnych miejsc na dużej wysokości albo w ograniczonej przestrzeni, nie narażając się na upadek czy konieczność stosowania prowizorycznych rozwiązań (np. chybotliwych drabin).
Podesty komunikacyjne pełnią nieco inną rolę – tworzą ciągi komunikacyjne, kładki i pomosty łączące różne poziomy konstrukcji lub budynku. Mogą na przykład prowadzić nad działającą linią produkcyjną, łącząc antresolę magazynową z podłogą hali i zapewniając bezpieczne przejście ponad urządzeniami. Takie kładki zwiększają funkcjonalność przestrzeni, umożliwiając rozbudowę tras komunikacyjnych oraz punktów dostępu tam, gdzie nie ma miejsca na tradycyjne przejścia na poziomie podłogi.
Porządnie zaprojektowany podest opiera się na wytrzymałej ramie nośnej (często w formie kratownicy lub układu profili stalowych), uzupełnionej o barierki ochronne i inne zabezpieczenia chroniące przed upadkiem. Ważne są również elementy poprawiające ergonomię pracy, np. wygodne stopnie schodów z perforacją antypoślizgową czy dodatkowe uchwyty na narzędzia dla pracowników serwisujących urządzenia. Niekiedy platformy wyposaża się w mechanizmy regulacji wysokości lub modułową budowę, co umożliwia dostosowanie konfiguracji podestu do zmieniających się potrzeb zakładu. Wszystko to sprawia, że podesty obsługowe i komunikacyjne znacząco podnoszą bezpieczeństwo pracy na wysokości oraz usprawniają codzienną obsługę maszyn i urządzeń w zakładzie.
Materiały konstrukcyjne: stal węglowa, stal nierdzewna czy aluminium?
Wykonanie podestu lub innej konstrukcji stalowej należy materiałowo dostosować do warunków eksploatacji. Każdy z popularnych materiałów ma swoje zalety i najlepiej sprawdza się w określonych środowiskach. Oto krótkie porównanie możliwości, jakie dają różne materiały:
–Stal węglowa – klasyczna stal konstrukcyjna (np. gatunki S235, S355) odznacza się wysoką wytrzymałością i dużą nośnością. Jest przy tym względnie ekonomiczna. Aby zabezpieczyć elementy ze stali węglowej przed korozją, najczęściej stosuje się cynkowanie ogniowe lub malowanie specjalistycznymi farbami antykorozyjnymi. Podesty i inne konstrukcje wykonane ze stali węglowej sprawdzają się w większości zastosowań przemysłowych, gdzie wymagana jest solidność przy relatywnie niskim koszcie.
–Stal nierdzewna (stopowa) – stal stopowa wzbogacona m.in. chromem, niklem czy molibdenem charakteryzuje się bardzo wysoką odpornością na korozję, wilgoć, a także na podwyższone temperatury. W agresywnym środowisku – na przykład w przemyśle chemicznym, spożywczym czy farmaceutycznym – podesty wykonane ze stali nierdzewnej zachowują trwałość i estetyczny wygląd przez lata, nawet bez dodatkowych powłok ochronnych. Dzięki temu idealnie nadają się do zastosowań, gdzie wymagana jest sterylność, łatwość czyszczenia i długotrwała eksploatacja bez rdzy.
–Aluminium – lekkie konstrukcje aluminiowe są niezastąpione tam, gdzie liczy się mobilność i szybki montaż/demontaż platform. Aluminium jest około trzykrotnie lżejsze od stali, co ułatwia transport elementów i ich instalację w trudno dostępnych miejscach (np. wewnątrz już istniejących instalacji technologicznych). Naturalna warstwa tlenku na powierzchni tego metalu chroni go przed rdzą, więc nawet bez malowania materiał ten cechuje się dobrą odpornością na czynniki atmosferyczne. Podesty aluminiowe często wykorzystuje się, gdy konstrukcje muszą być przenośne lub regularnie przestawiane między stanowiskami pracy.
Wybór materiału powinien uwzględniać specyfikę otoczenia oraz wymaganą nośność konstrukcji. Stalowe konstrukcje (zarówno węglowe, jak i nierdzewne) zapewniają najwyższą wytrzymałość i sztywność, co ma znaczenie przy dużych obciążeniach lub rozległych platformach. Z kolei platformy z aluminium oferują łatwość obsługi i dużą modułowość. Niezależnie od wybranego surowca, doświadczony producent zadba o to, by wszystkie elementy były wykonane z zachowaniem norm jakości – precyzyjnie obrobione (np. cięte i wiercone metodami CNC), prawidłowo pospawane oraz odpowiednio zabezpieczone przed korozją.
Dokumentacja techniczna – fundament udanego projektu
Przed przystąpieniem do produkcji i montażu konstrukcji opracowywana jest szczegółowa dokumentacja techniczna. Taki pakiet dokumentów to absolutna podstawa każdego projektu stalowego. Dokumentacja techniczna zawiera komplet rysunków wykonawczych (warsztatowych) poszczególnych elementów, rysunki montażowe całej konstrukcji, a także obliczenia statyczno-wytrzymałościowe potwierdzające, że projektowany podest lub platforma wytrzyma przewidziane obciążenia z odpowiednim zapasem bezpieczeństwa. Ponadto w dokumentacji znajduje się pełna specyfikacja materiałowa (rodzaje i gatunki stali lub aluminium, przewidziane zabezpieczenie antykorozyjne), opis wszystkich połączeń konstrukcji (czy dana część będzie spawana, skręcana śrubami, a może łączona za pomocą nitów) oraz rozplanowanie dodatkowych elementów wyposażenia takich jak poręcze, stopnie, odbojnice, barierki ochronne czy inne podobne komponenty.
Dobrze przygotowana dokumentacja eliminuje wiele potencjalnych błędów na etapie wykonawstwa. Ekipy produkcyjne i montażowe, dysponując kompletem czytelnych rysunków oraz instrukcji, mogą precyzyjnie wykonać każdy element zgodnie z projektem i sprawnie złożyć całą konstrukcję na miejscu u klienta. To z kolei przekłada się na szybszy montaż i brak kosztownych przeróbek czy opóźnień. Co istotne, już na etapie projektowania następuje weryfikacja zgodności przyjętych rozwiązań z obowiązującymi normami (m.in. z PN-EN 1090). Dzięki temu jeszcze na papierze można wychwycić i skorygować pomysły niespełniające wymagań bezpieczeństwa, zanim trafią one do realizacji.
Warto podkreślić, że kompletny pakiet dokumentacji jest również niezbędny w procesie certyfikacji i nadawania konstrukcji stalowej znaku CE. Inspektorzy przed dopuszczeniem obiektu do użytkowania szczegółowo sprawdzają, czy projekt oraz jego wykonanie spełniają wymogi norm. Z punktu widzenia inwestora stanowi to gwarancję, że otrzymuje on produkt bezpieczny, legalny i profesjonalnie wykonany. Z kolei dla wykonawcy dokumentacja jest uporządkowanym planem działania, który ułatwia realizację zlecenia od początku do końca i zapewnia pełną przejrzystość procesu.
Zastosowanie podestów i konstrukcji stalowych w przemyśle
Podesty obsługowe i komunikacyjne, a także inne konstrukcje stalowe wykonywane zgodnie z PN-EN 1090, znajdują bardzo szerokie zastosowanie w nowoczesnym przemyśle. Trudno wyobrazić sobie duży zakład produkcyjny bez systemu platform, kładek czy pomostów ułatwiających pracę na wysokości. Oto kilka przykładów wykorzystania takich rozwiązań w praktyce:
Energetyka: W elektrowniach i elektrociepłowniach ogromne kotły, turbiny czy generatory otoczone są rozbudowanymi podestami i biegami schodów. Umożliwiają one inżynierom oraz technikom dotarcie do wszystkich poziomów tych instalacji w celu kontroli stanu, konserwacji czy remontów. Platformy w sektorze energetycznym często wykonuje się ze stali ocynkowanej lub nierdzewnej, aby wytrzymały trudne warunki (wysoka temperatura, wilgoć) i służyły bezawaryjnie przez dekady.
Przemysł chemiczny i petrochemiczny: Zakłady chemiczne, rafinerie oraz fabryki tworzyw sztucznych to środowiska o agresywnym wpływie na materiały (opary chemikaliów, kwasy, wysokie temperatury). Tutaj stal nierdzewna jest niezastąpiona przy budowie podestów obsługowych wokół reaktorów, kolumn destylacyjnych czy wielkich zbiorników. Takie platformy pozwalają obsłudze bezpiecznie pracować na wysokości przy aparaturze technologicznej, a jednocześnie są odporne na korozję. Wszystkie schody ewakuacyjne i konstrukcje nośne w tych obiektach muszą spełniać surowe normy, ponieważ w razie awarii liczy się niezawodność elementów zapewniających bezpieczne opuszczenie strefy zagrożenia.
Budownictwo i infrastruktura: Sektor budowlany również szeroko korzysta z konstrukcji stalowych objętych normą PN-EN 1090. Przykładem mogą być stalowe antresole magazynowe, które zwiększają powierzchnię składowania w halach logistycznych, czy też podesty komunikacyjne w centrach handlowych i na stadionach, umożliwiające swobodny ruch osób nad ciągami usługowymi lub scenicznymi. W budownictwie często stosuje się stal węglową o dużej nośności do stałych konstrukcji i rusztowań, a elementy aluminiowe jako lekkie pomosty robocze dla ekip montażowych. Wszystkie tego typu obiekty wymagają precyzyjnego wykonania i rzetelnej dokumentacji, podlegają bowiem odbiorom technicznym i muszą być zgodne z przepisami budowlanymi. Konstrukcje spełniające normy dają inwestorom pewność, że otrzymują trwałe i certyfikowane elementy infrastruktury.
Przemysł spożywczy i farmaceutyczny: Zakłady produkujące żywność oraz leki kładą duży nacisk na higienę i łatwość utrzymania czystości. Podesty obsługowe przy piecach, mieszalnikach czy liniach pakujących wykonuje się tu ze stali nierdzewnej lub aluminium, które nie tylko są odporne na korozję, ale też nie wchodzą w reakcje z żywnością i łatwo je umyć. Montaż takich platform musi być bardzo dokładny – nie może być szczelin gromadzących zanieczyszczenia, a wszystkie spoiny powinny być jak najbardziej gładkie. Normy jakości (w tym PN-EN 1090 oraz np. rygorystyczne normy sanitarne) pomagają zapewnić spełnienie tych wymogów już na etapie projektu i wykonania.
Podsumowując, podesty obsługowe i komunikacyjne znacząco zwiększają wydajność pracy oraz bezpieczeństwo w wielu gałęziach przemysłu. Dzięki nim skracają się przestoje (pracownik szybciej dostaje się na miejsce awarii lub konserwacji), poprawia się ergonomia pracy (stabilna platforma zamiast niepewnej drabiny), a przestrzeń produkcyjna może być lepiej zorganizowana. Inwestycja w przemyślane konstrukcje stalowe zwraca się w postaci sprawniejszych procesów i mniejszej liczby wypadków, co jest bezcenne dla każdego nowoczesnego przedsiębiorstwa.
Kompleksowa oferta firmy EwiKor
Realizacja projektu konstrukcji stalowej – od pomysłu, poprzez projekt, aż po finalny montaż – wymaga współpracy z doświadczonym i rzetelnym partnerem. Firma EwiKor to polski producent, który od lat specjalizuje się w projektowaniu i dostarczaniu konstrukcji stalowych dla przemysłu i budownictwa. W swojej ofercie posiada między innymi podesty komunikacyjne i obsługowe wykonywane na zamówienie ze stali węglowej, nierdzewnej lub aluminium – zawsze wraz z pełnym pakietem dokumentacji technicznej. Do każdego zlecenia firma podchodzi indywidualnie: inżynierowie EwiKor dokładnie analizują potrzeby klienta, warunki panujące w zakładzie oraz wymogi BHP, po czym projektują platformę idealnie dopasowaną do tych założeń. Dbałość o detale na etapie projektu skutkuje tym, że gotowe podesty spełniają wszystkie normy i oczekiwania jeszcze zanim trafią do użytkowania.
Firma EwiKor realizuje konstrukcje zgodnie z normą PN-EN 1090, co potwierdzają uzyskane certyfikaty jakości. Daje to pewność, że każdy spaw, każdy element łączeniowy i każdy profil stalowy w wytworzonej platformie odpowiada rygorystycznym standardom bezpieczeństwa. Montaż konstrukcji na obiekcie odbywa się kompleksowo – EwiKor zapewnia własną wykwalifikowaną ekipę, która instaluje gotowe elementy na miejscu u klienta, zgodnie z ustalonym harmonogramem i z zachowaniem najwyższej staranności. Dzięki bogatemu doświadczeniu w branży (projekty m.in. dla sektora papierniczego, energetycznego, chemicznego czy spożywczego) firma potrafi sprostać nietypowym wyzwaniom i zaproponować optymalne rozwiązania materiałowe. Klient otrzymuje zatem nie tylko sam podest, ale także pełne wsparcie: od doradztwa przy wyborze najlepszej koncepcji, poprzez wykonanie wraz z dokumentacją, aż po finalny montaż i odbiór techniczny konstrukcji.
Warto dodać, że EwiKor nie ogranicza się wyłącznie do podestów. W ramach realizowanych projektów dostarcza również inne powiązane konstrukcje, takie jak stalowe schody i drabiny techniczne, barierki ochronne, konstrukcje wsporcze dla rurociągów, a nawet całe antresole i pomosty przemysłowe. Dzięki temu klienci zyskują kompletne rozwiązanie, w pełni zintegrowane z istniejącą infrastrukturą zakładu i gotowe do użytkowania.
Inwestycja, która się opłaca
Podsumowując, inwestowanie w profesjonalne zaprojektowanie i wykonanie konstrukcji stalowych zgodnych z PN-EN 1090 – takich jak nowoczesne podesty obsługowe i komunikacyjne – to krok w kierunku bezpiecznej i efektywnej pracy w przedsiębiorstwie. Tego typu rozwiązania, gdy zaprojektuje i wykona je doświadczony producent pokroju EwiKor, przekładają się na płynniejsze procesy technologiczne, lepszą ergonomię pracy załogi oraz pełną zgodność z obowiązującymi normami i przepisami. Efektem jest przewaga konkurencyjna firmy korzystającej z takich udoskonaleń: mniej przestojów, bardziej efektywne wykorzystanie przestrzeni produkcyjnej i zadowoleni pracownicy, którzy mogą wykonywać swoje zadania sprawniej w bezpiecznych warunkach. Taka inwestycja szybko się zwraca, a jej korzyści są odczuwalne przez wiele kolejnych lat działalności przedsiębiorstwa.
